In een moordend tempo is in Diemen-Zuid een nieuwe stadswijk gebouwd. Meestal is dat geen goed teken, maar in dit geval heeft de snelheid niets aan de kwaliteit afgedaan. Holland Park is een aanwinst.
Waar elders in het land de bouwkranen een voor een stil vielen, zwaaiden de hijsarmen in Diemen-Zuid steeds driftiger heen en weer. De crisis in de woningbouw was nog diep, toen de bouw van Holland Park in 2015 startte, nu is de wijk praktisch voltooid. De wijk telt 2000 appartementen, vrije sector huur en koop.
Dat iemand het heeft aangedurfd om in hartje bouwcrisis op die plek een nieuwbouwwijk te bouwen is bijzonder. Het was bepaald geen aantrekkelijke locatie: een grotendeels leegstaand kantorenpark uit de jaren 70, omklemd door een spoorlijn. Beetje niemandsland.
Nu staan er kleurrijke, gevarieerde gevels in lange, gebogen lijnen langs smalle grachten. Talloze variaties in balkonhekjes, bakstenen en metselpatronen, in- en uitspringende kozijnen lijken er te zijn gebruikt. Loop je wat langer rond dan zie je herhalingen, maar telkens in andere constellaties. Geen gevel is exact hetzelfde, maar ze zijn wel allemaal familie van elkaar.
Stedelijk
Het is de uiting van de menselijke maat, waar architect Sjoerd Soeters altijd naar streeft. Soeters heeft met zijn bureau PPHP de wijk ontworpen. Zijn stedenbouwkundig plan geeft de straten geborgenheid, zonder de tuttigheid waar dat vaak mee gepaard gaat. Dat komt zeker door de hoogte van de appartementen. Naast blokken van vier hoog zijn er ook gebouwen van dertien, veertien etages. Dat voegt een gevoel van stedelijkheid toe. Referenties zijn er vele, naar de grachten van de Amsterdamse binnenstad en Venetië, naar de Meatpacking district in New York bijvoorbeeld. Het beeldkwaliteitsplan leest als een kookboek, inclusief referentiebeelden van de chef-kok. Achter de gevels liggen zorgvuldig vormgegeven binnentuinen, vaak via een boogbrug over een gracht te bereiken.
Vinger aan de pols
Sjoerd Soeters heeft het stedenbouwkundige plan gemaakt, én het beeldkwaliteitsplan én trad op als architect én was supervisor. Een superslager die zijn eigen vlees keurt. Dat kan alleen als er een heel goed plan ligt. ‘Het was best een directief proces’, zegt architect Hans Kodde. Kodde was lid van het kwaliteitsteam dat de bouw van Holland Park begeleidde. Samen met een gemeentelijk projectleider, een mede gemandateerd lid van MOOI Noord-Holland en onder leiding van supervisor Sjoerd Soeters. Bij de eerste kennismaking lag het masterplan van Soeters al klaar op tafel.
Het kwaliteitsteam heeft de vinger aan de pols gehouden en hier en daar ingegrepen als bijvoorbeeld een gevel net iets te veel afweek van het ensemble, maar door de bank genomen verliepen de vergaderingen snel en soepel. ‘Onze bijdrage’, zegt Kodde, ‘was redelijk marginaal. In de wijk is een hele hoge kwaliteit nagestreefd en dat maakt vergaderen makkelijk.’ ‘Normaal gesproken moet je echt niet al die functies in één hand leggen’, zegt Kodde. ‘Maar in dit geval was de kwaliteit op alle fronten hoog. De opdrachtgever Snippe was ambitieus en wilde echt een goede wijk maken. Op de uitwerking van de plannen zijn goede architecten gezet. Het is absoluut geen kakofonie geworden. De restruimte is ook fantastisch.’
Beetje inflatie
Een punt van kritiek is er wel: de dichtheid van de bebouwing. ‘De stedenbouwkundige kant was al helemaal bepaald. Dat was de angel in ons werk. Ik vind de wijk heel geslaagd, maar ik schrik wel van de dichtheid. Die is fors. Er wordt veel geschermd met twee andere wijken ontworpen door Soeters, Java-eiland aan de oostkant van Amsterdam en Sluseholmen in Kopenhagen. Die wijken zijn omringd door water, Holland Park is in ieder geval aan de NW-kant ingesloten door een spoorlijn. Dat maakt de ruimtelijke ervaring anders. Bovendien vermoed ik – ik heb het niet opgemeten – dat de bebouwing in Holland Park nog ietsje dichter is. De bebouwing is er hoger, naast flats van vier verdiepingen zijn er ook appartementenblokken van dertien en veertien etages.
De hoge dichtheid is niet alleen een keuze van Soeters, die bekend staat om zijn ‘stadse’ nieuwbouw, het heeft ook te maken met de particuliere opdrachtgevers, zegt Kodde.
‘Er is tijdens het bouwproces wel een beetje inflatie opgetreden. De wijk was een succes, de vraag naar woningen was groot en er werd goed verkocht. Voor een particuliere ontwikkelaar is het dan aantrekkelijk om in plaats van 200 appartementen te bouwen er 220 van te maken. Dat is ook gebeurd.’
Inmiddels is Snippe Projecten druk bezig in Hoofddorp, waar de wijk Hyde Park zal verrijzen. Net als Holland Park op het terrein van een oude kantoorlocatie, ingeklemd tussen een station en een stadspark. Wel een stukje groter met 3800 geplande woningen.
Bron: https://www.ruimtelijkekwaliteit.nl/nieuws/nieuwsbrief/Nieuwsbrief%2053/Holland%20Park